Vay 100 triệu đồng, nguy cơ mất… nhà hơn 2 tỉ đồng

Ngôi nhà hiện tại của ông Hưng đã bị lừa bán cho người khác bằng bản hợp đồng công chứng giả.

Hợp đồng công chứng giả, bán nhà thật

Trong lá đơn gửi Công an quận 3 tố giác hành vi lừa đảo của “siêu lừa” Võ Thị Lệ Thủy, ông Lại Trọng Hưng cho biết, tháng 6/2009, vợ ông là bà Huỳnh Thị Kim Anh vay của bà Võ Thị Lệ Thủy 100 triệu đồng với lãi suất 3%/ tháng. Sau đó, bà Kim Anh đã đến văn phòng công chứng (VPCC) Gia Định ký hợp đồng ủy quyền cho bà Thủy định đoạt căn nhà vợ chồng ông Hưng đang ở.

Ngày 4/7/2009 tại Phòng công chứng (PCC) số 1 TP.HCM, bà Thủy đã ký kết Hợp đồng mua bán nhà ở số 024754/HĐ-MB với mục đích bán cho ông Dương Quốc Khang. Sự việc vỡ lở, bà Kim Anh mới kể lại cho chồng. Lúc này ông Hưng mới biết bà Thủy đã cho người giả dạng ông đến VPCC Gia Định để ký tên và lăn tay. Biết bị lừa nên vào cuối tháng 3/2010, ông Hưng làm đơn gửi Phòng Tài nguyên Môi trường (TNMT) quận 3.

Vụ việc của ông Hưng chưa được giải quyết thì tiếp đó, ngày 6/10/2010, ông Khang lại bán cho ông Nguyễn Phạm Thanh theo Hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở số 034407 do PCC số 4 TP.HCM chứng thực. Như vậy, chỉ trong thời gian ngắn, bà Thủy, ông Khang và ông Thanh đã mua đi bán lại một bộ giấy tờ nhà mà chẳng cần phải đến xem nhà?

Tháng 8/2012, khi đang sống yên ổn thì gia đình ông Hưng bị một nhóm người đến nhà uy hiếp với mục đích đuổi gia đình ông ra khỏi nhà. Sự việc chỉ dừng lại khi có sự can thiệp của Công an quận 3. “Suốt thời gian dài, các con tôi đi học về không dám vào nhà, phải ra ngoài để ăn cơm vì sợ giang hồ đe dọa” - ông Hưng buồn bã kể.

Sau đó, người đàn ông này đã làm đơn kêu cứu gửi nhiều nơi như Thanh tra Sở Tư pháp, Phòng TNMT quận 3, VKSND TP.HCM, TAND TP.HCM… Trong đó, có đơn thưa kiện văn phòng công chứng Gia Định đã công chứng một hợp đồng công chứng giả. TAND quận 1 đã thụ lý vụ việc và hẹn ông Hưng lên tòa án dự định sẽ xử vào tháng 10/2012. Tuy nhiên, từ lúc đó đến bây giờ, Tòa vẫn chưa xử mà kéo dài vụ án.

“Tất cả những lá đơn chúng tôi đã gửi cho đến nay không có nơi nào chịu giải quyết dứt điểm. Vợ chồng tôi đã cố tìm gặp bà Thủy để thương lượng việc trả tiền nợ đã vay thì được biết bà này đã bỏ trốn” - ông Hưng bức xúc.

Văn phòng công chứng Gia Định có vấn đề?

Bức xúc trước việc PCC đã tiếp tay cho bà Thủy, ông Hưng đã bỏ tiền để đi giám định bản hợp đồng công chứng trên. Kết luận giám định số 1919/1/C45B của Phân viện Khoa học Hình sự (PVKHHS) tại TP.HCM ký ngày 28/11/2013 đã xác định dấu vân tay và chữ ký của ông Hưng trên hợp đồng ủy quyền không phải là của ông Hưng. Điều đó cũng có nghĩa là bản hợp đồng được công chứng tại PCC quận 1 là giả và không có giá trị pháp lý.

Trao đổi với chúng tôi, luật sư Nguyễn Hoài Bảo - Đoàn Luật sư TP.HCM phân tích: “Theo nội dung hợp đồng ủy quyền số 02580 vào ngày 12/6/2009 tại VPCC Gia Định do Công chứng viên Trần Quốc Phòng chứng thực, vợ chồng ông Hưng ủy quyền cho bà Võ Thị Lệ Thủy được quyền quản lý, sử dụng, cho thuê, thế chấp, bảo lãnh, mua bán, tặng cho, hủy hợp đồng mua bán, tặng cho… đối với nhà, đất tại địa chỉ 113/59/22 Trần Văn Đang do vợ chồng ông bà là đồng sở hữu, sử dụng. Tuy nhiên, khi chứng thực hợp đồng này, ông Hưng hoàn toàn không biết và không tham gia ký kết, nhưng trên hợp đồng ủy quyền ngày 12/6/2009 vẫn thể hiện dấu vân tay, điểm chỉ, chữ ký và chữ viết theo tên Lại Trọng Hưng. Điều này đã được thể hiện tại kết quả giám định số 1919/C54B và 1919/1/C54B ngày 28/11/2013 của PVKHHS tại TP.HCM.

Như vậy, căn cứ theo kết luận giám định, trong trường hợp này, công chứng viên Trần Quốc Phòng đã có sai phạm và vi phạm nghiêm trọng trình tự, quy trình công chứng theo quy định của Luật Công chứng. Điều 5, 35, 36 và 41 của Luật Công chứng có quy định rõ là công chứng viên phải trực tiếp kiểm tra, giải thích nội dung hợp đồng, giao dịch cho người tham gia hợp đồng, giao dịch biết và có trách nhiệm bảo đảm chữ ký trong hợp đồng, giao dịch là đúng chữ ký của người tham gia hợp đồng, giao dịch. Do vậy, trong trường hợp này, chúng tôi xét thấy cần làm rõ trách nhiệm pháp lý hình sự của công chứng viên khi chứng thực hợp đồng ủy quyền này”.

Bên cạnh đó, sau khi có phản ánh và khiếu nại của đương sự là ông Lại Trọng Hưng, VPCC Gia Định, cũng do công chứng viên Trần Quốc Phòng ký, chứng thực tiếp Văn bản đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng ủy quyền số 05445 ngày 20/10/2009. Về văn bản này, luật sư Bảo cho hay, văn bản không có giá trị pháp lý.

“Bộ luật dân sự (BLDS) năm 2005 không có quy định về việc đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng ủy quyền (thuật ngữ được sử dụng tại Điều 593 BLDS 1995) mà chỉ quy định việc hủy bỏ hợp đồng dân sự (Điều 425) và đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng dân sự (Điều 426), hai loại này có thủ tục, điều kiện thực hiện và hậu quả pháp lý khác nhau. Điều 426, Điều 588 BLDS quy định đối với ủy quyền không có thù lao, thì bên ủy quyền có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng bất cứ lúc nào nhưng phải báo trước cho bên được ủy quyền biết trước một thời gian hợp lý. Theo nội dung thể hiện tại Văn bản đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng ủy quyền số 05445 ngày 20/10/2009, thì vợ chồng ông Hưng cam kết sẽ thông báo cho bà Thủy và bên thứ ba (nếu có) biết rõ về việc ông bà đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng ủy quyền kể từ ngày Văn bản đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng ủy quyền này được VPCC Gia Định chứng thực. Như vậy, vào thời điểm ký công chứng, bên ủy quyền chưa thực hiện việc thông báo trước theo quy định mà nội dung Văn bản đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng ủy quyền số 05445 lại nêu việc đơn phương đình chỉ có hiệu lực ngay là không đúng quy định của BLDS” - luật sư Bảo phân tích.

Bao giờ Tòa mới xử?

Vụ việc này, TAND quận 1, TP.HCM đã thụ lý theo số 317/2012/TLST-DS ngày 1/10/2012 căn cứ theo yêu cầu khởi kiện của ông Lại Trọng Hưng về việc yêu cầu Tòa án tuyên bố hợp đồng ủy quyền số 02580 do VPCC Gia Định chứng thực vào ngày 12/6/2009 là vô hiệu. Tòa án cũng đã trưng cầu giám định và PVKHHS TP.HCM cũng đã có kết quả giám định tại 2 chứng thư giám định số 1919/C54B và 1919/1/C54B ngày 28/11/2013. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này đã gần 2 năm nhưng vụ án vẫn chưa được đưa ra xét xử là vi phạm tố tụng về thời hạn giải quyết vụ án theo quy định tại Khoản 1 Điều 179 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2005 (được sửa đổi bổ sung năm 2011) làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong vụ kiện.

Giang Nam