Sáng mồng Một đầu năm hết sức quan trọng, người nào cũng giữ gìn từ lời ăn tiếng nói cho đến việc đi đứng, thăm hỏi lẫn nhau. Họ mong mỏi buổi sáng đầu năm có người ăn ở hiền lành, làm ăn phát đạt, tính tình vui vẻ... bước chân vào nhà trước nhất. Đó là tục xông nhà, xông đất, có nơi gọi là đạp đất. Thời gian xông nhà tốt nhất vào buổi sáng mồng Một Tết. Người đi xông đất, ngoài những lời cầu chúc tốt đẹp dành cho gia chủ còn phải ăn mặc thật đẹp và mang theo một chút quà Tết.
Ảnh minh họa
Quà ở đây không nhất thiết là quý giá, nhiều hay ít, mà chỉ có tính cách tượng trưng và phụ thuộc vào mức độ quen biết gia chủ thân hay sơ. Nó có thể là một chai rượu Tết, một gói trà ngon, một chiếc bánh chưng hay một phong bánh ngọt.
Xông đất xong còn mừng tiền, chủ yếu là cho trẻ con gia chủ. Sau đó chủ nhà cũng hoan hỉ chúc tụng lại vị khách xông nhà và thết đãi một vài món ăn hay thức uống.
Chuyện ăn uống này cũng chỉ mang tính tượng trưng cho có lệ, như ăn vài miếng bánh, miếng mứt, uống một ly rượu hay chén trà. Nhà nào đã có người đến xông đất rồi thì việc tiếp khách trong ngày mồng một Tết không có ảnh hưởng gì đến gia chủ kể cả người tốt vía lẫn xấu vía.
Ngoài việc sửa soạn một mâm cúng giao thừa, trong tập quán của rất nhiều gia đình, người ta hay tìm người để xông đất. Những kiến thức mang tính tri thức được vận dụng để chọn thêm, đó là tuổi của tam hợp cục như: Dần - Ngọ - Tuất (Hỏa cục); Thân - Tý - Thìn (Thủy cục); Tỵ - Dậu - Sửu (Kim cục); Hợi - Mão - Mùi (Mộc cục) để chọn tuổi người đó vào năm mới.
Đó là tuổi của Sinh - Khắc - Chế - Hóa mà Sinh được chọn. Và, đó là tuổi mà mệnh của người đó cùng với năm mới là tương sinh theo lục thập hoa giáp.
Vậy năm Nhâm Thìn chọn tuổi nào xông đất? Năm nay thuộc về hành Thủy lại có Thìn thổ của Thập nhị địa chi. Thân thuộc hành Kim, lại cùng thuộc Thủy cục, ta có Thổ sinh Kim rồi. Lại chọn người tuổi Giáp Thân có mệnh thuộc hành Thủy, thế là người xông đất và năm mới cùng một hành (người sinh năm 1944). Đây là tuổi hợp để xông đất.
Một tuổi nữa cũng tốt là tuổi giáp Tý vì Tý, Thìn đều cùng thuộc Thủy cục, Giáp Tý thuộc hành Kim vậy người có tuổi Giáp Tý (Kim) cùng năm mới (Thủy) cùng tương sinh với nhau.
Các tuổi hợp khác là Canh Thân, Mậu Thìn, Bính Tý cũng là những lựa chọn tốt. Điều tốt xấu luôn được chiêm nghiệm qua cả 1 năm sắp tới. Vậy ta chuẩn bị tốt và hài lòng về con người ta chọn thì bước vào năm mới đã có sẵn một niềm tin an lành.
Đầu năm qua đêm giao thừa đến ngày mùng Một Tết, mọi người đều ra đường để hưởng cái xuân khí đầu năm, để gặp nhau chúc tụng những lời chân thành may mắn. Người xưa gọi là xuất hành đầu năm. Xuất hành đầu năm để tìm tài thần, hỷ thần là những yếu tố tạo cho cuộc sống thêm tươi đep khi kinh doanh thu được tài lộc, niềm vui đến ngày ngày.
Ngày mùng Một năm nay là ngày Quý Mùi thì ta sẽ chọn hướng Nam và Đông Nam, tính từ nhà mình ra để đi. Đường làng lối xóm đã ấn định, phố xã, ngõ ngách cũng có sẵn khi xuất hành ta đi theo hướng như trên, nếu gần mà chưa được hướng thì thêm một đoạn nữa, miễn sao là nhập được đúng hướng trong lần xuất hành đầu tiên.
Giờ xuất hành : Theo Xuất hành Bảo kinh của Trung Hoa, đầu năm gặp ngày Quý Mùi là ngày Hàn Tín dẫn quân lên điện, khuyên nên xuất hành giờ Mùi, giờ Ngọ sẽ gặp nhiều việc mừng vui. Theo Hiệp Kỷ biện phương thư thì các giờ Dần, Mão và Tỵ là giờ Tốt cho việc xuất hành, theo cách tính giờ Hoàng Đạo thì trong ngày vẫn còn giờ Thân tốt.
Tóm lại những giờ tốt trong ngày có thể xuất hành :
Giờ Dần : 3 đến 5 giờ sáng. Giờ Mão : 5 đến 7 giờ sáng.
Giờ Tỵ : 9 đến 11 giờ sáng. Giờ Ngọ : 11 đến 1 giờ chiều.
Giờ Mùi : 1 đến 3 giờ chiều. Giờ Thân : 3 đến 5 giờ chiều.
Như vậy, suốt sáng cho tới chiều, ngày đầu năm xuất hành hái lộc chỉ nên tránh giờ Thìn là 7 đến 9 giờ sáng mà thôi.
Theo Nong thon ngay nay