Theo thống kê của Báo Đấu thầu, năm 2019, bên cạnh những tập đoàn nỗ lực triển khai đấu thầu qua mạng (ĐTQM) như Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, thì nhiều tổng công ty vẫn tỏ ra dè dặt với ĐTQM như: Tổng công ty Thép Việt Nam, Tổng công ty Giấy Việt Nam, Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam, Tổng công ty Cà phê Việt Nam.
Năm 2019, Tổng công ty Thép Việt Nam có 36 gói thầu chào hàng cạnh tranh và đấu thầu rộng rãi, nhưng không có gói thầu nào được đấu thầu qua mạng. Ảnh: Lê Tiên
Theo chỉ tiêu được nêu tại Nghị quyết 01/NQ-CP năm 2019 của Chính phủ và Chỉ thị số 03/CT-BKHĐT của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, ngành, địa phương và tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước nghiêm túc thực hiện lộ trình ĐTQM đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đảm bảo tỷ lệ ĐTQM năm 2019 theo hình thức chào hàng cạnh tranh, đấu thầu rộng rãi đạt tối thiểu 50% về số lượng gói thầu và 15% về tổng giá trị gói thầu.
Tuy nhiên, kết quả ĐTQM năm 2019 tại các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước nói chung rất thấp, chỉ có 2 tập đoàn đạt chỉ tiêu ĐTQM là Tập đoàn Điện lực Việt Nam với 14.597 gói thầu (đạt 77,9% tổng số gói thầu và 59,3% tổng giá trị gói thầu trong phạm vi ĐTQM), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông với 803 gói thầu (đạt 51,9% tổng số gói thầu và đạt 30,2% tổng giá trị gói thầu trong phạm vi ĐTQM). Đa số các tập đoàn, tổng công ty nhà nước còn lại không đạt chỉ tiêu ĐTQM. Thậm chí, với nhiều lý do khác nhau, nhiều tổng công ty nhà nước vẫn nói “không” với ĐTQM.
Cụ thể, năm 2019, Tổng công ty Thép Việt Nam tổ chức đấu thầu rộng rãi/chào hàng cạnh tranh để lựa chọn nhà thầu cho 36 gói thầu với tổng giá gói thầu là 224 tỷ đồng, trong đó có 27 gói thầu nằm trong phạm vi ĐTQM với tổng giá gói thầu là 163,4 tỷ đồng, nhưng không có gói thầu nào được ĐTQM. Trả lời phóng viên Báo Đấu thầu ngày 26/2/2020, lãnh đạo Tổng công ty Thép Việt Nam cho biết, việc tổ chức đấu thầu và lựa chọn nhà thầu cho các gói thầu năm 2019 được Tổng công ty giao cho các đơn vị trực thuộc thực hiện. Trong chỉ đạo, điều hành, Tổng công ty cũng yêu cầu các đơn vị trực thuộc thực hiện ĐTQM theo quy định của Nhà nước. Tổng công ty này sẽ rà soát và đôn đốc các đơn vị trực thuộc thực hiện ĐTQM trong năm 2020.
Năm 2019, Tổng công ty Giấy Việt Nam tổ chức đấu thầu rộng rãi/chào hàng cạnh tranh 25 gói thầu với tổng giá gói thầu là 86,3 tỷ đồng, trong đó có 24 gói thầu trong phạm vi ĐTQM với tổng giá gói thầu là 74,8 tỷ đồng. Tuy nhiên, không có gói thầu nào được tổ chức ĐTQM. Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, cán bộ phụ trách đấu thầu của Tổng công ty cho biết, sở dĩ đơn vị này chưa triển khai ĐTQM vì đội ngũ cán bộ của Tổng công ty chưa được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng về ĐTQM. Đồng thời, những gói thầu cần lựa chọn nhà thầu của đơn vị năm 2019 là những gói thầu mua sắm thiết bị, vừa đặc thù vừa phức tạp nên khó tổ chức ĐTQM.
Tại Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam, năm 2019, đơn vị này tổ chức đấu thầu rộng rãi/chào hàng cạnh tranh 9 gói thầu với tổng giá gói thầu là 35,1 tỷ đồng, trong đó có 8 gói thầu trong phạm vi ĐTQM với tổng giá gói thầu là 28,2 tỷ đồng, nhưng không có gói thầu nào được tổ chức ĐTQM.
Về thực trạng nói trên, cán bộ đấu thầu của một tổng công ty cho biết, do các gói thầu khá đặc thù, nhà thầu đáp ứng được yêu cầu thực hiện gói thầu rất hạn chế (từ trước đến nay chỉ có vài nhà thầu tham gia thực hiện). Trong khi đó, những nhà thầu này chưa sẵn sàng (chưa có kiến thức và kinh nghiệm) để ĐTQM nên nhiều tổng công ty nhà nước đành nói “không” với ĐTQM.
Khánh Ngọc
Theo Báo Đấu thầu