Bộ Công Thương cảnh báo: Giao dịch trên nền tảng TMĐT chưa được đăng ký tiềm ẩn nhiều rủi ro

Theo đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) vừa phát đi thông tin cảnh báo người tiêu dùng về những rủi ro khi mua sắm trên các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới chưa đăng ký.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho rằng, những mặt hàng này có thể không đạt tiêu chuẩn an toàn, gây hại cho người tiêu dùng hoặc là những hàng hóa bị cấm tại thị trường Việt Nam, đặc biệt là với các sản phẩm liên quan sức khỏe (như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm).

Ngoài ra, khi mua hàng trên các nền tảng TMĐT xuyên biên giới, người tiêu dùng có nguy cơ bị đánh cắp hoặc bị khai thác trái phép thông tin bảo mật, thông tin cá nhân.

Bộ Công thương cho biết, các nền tảng TMĐT xuyên biên giới nếu chưa hoàn thiện các nghĩa vụ đăng ký, cấp phép tại Việt Nam theo quy định sẽ không chịu sự giám sát từ các cơ quan chức năng về chất lượng hàng hóa hay cam kết về dịch vụ hậu mãi. Do vậy, trong trường hợp giao dịch phát sinh vấn đề không mong muốn, người tiêu dùng có nguy cơ đối mặt với một số khó khăn.

Chẳng hạn khi phát hiện sản phẩm nhận được không đúng mô tả, phát sinh lỗi, hỏng hóc hoặc có nguy cơ gây ảnh hưởng đến an toàn, sức khỏe, việc người tiêu dùng yêu cầu hoàn trả hoặc bảo hành sản phẩm sẽ trở nên khó khăn. Thậm chí, khi xảy ra tranh chấp, các nền tảng TMĐT xuyên biên giới chưa đăng ký sẽ không thuộc diện phải chịu trách nhiệm pháp lý trong nước. Do không có đại diện hợp pháp tại Việt Nam theo quy định, người tiêu dùng sẽ gặp nhiều khó khăn khi liên hệ phản ánh, dẫn đến việc giải quyết khiếu nại trở thành vấn đề phức tạp và kéo dài.

Ngoài ra, người tiêu dùng cũng đứng trước rủi ro cao khi mua phải hàng giả, hàng nhái hoặc hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ khi đặt hàng trên các nền tảng TMĐT xuyên biên giới chưa đăng ký. Những mặt hàng này có thể không đạt tiêu chuẩn an toàn, gây hại cho người tiêu dùng hoặc là hàng hóa bị cấm tại thị trường Việt Nam. Đặc biệt, đối với các sản phẩm liên quan đến sức khỏe và an toàn như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, đồ chơi trẻ em và thiết bị điện tử, việc sử dụng sản phẩm kém chất lượng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Bộ Công Thương nhận định, có 3 rủi ro nghiêm trọng mà người tiêu dùng có thể gặp phải khi mua sắm trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) xuyên biên giới chưa đăng ký.

Đầu tiên, có thể kể đến nguy cơ tiềm ẩn về chất lượng sản phẩm và về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Các nền tảng TMĐT xuyên biên giới nếu chưa hoàn thiện các nghĩa vụ đăng ký, cấp phép tại Việt Nam theo quy định sẽ không chịu sự giám sát từ các cơ quan chức năng về chất lượng hàng hóa hay cam kết về dịch vụ hậu mãi.

Do vậy, trong trường hợp giao dịch phát sinh vấn đề không mong muốn, người tiêu dùng có nguy cơ đối mặt với một số khó khăn.

Thứ hai, nguy cơ tiềm ẩn về vấn đề bảo mật thông tin, dữ liệu cá nhân của người tiêu dùng.

Khi mua hàng trên các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới chưa đăng ký, người tiêu dùng thường phải cung cấp các thông tin thanh toán phạm vi quốc tế như thẻ tín dụng hoặc thông tin ví điện tử. Những dữ liệu này, nếu không được quản lý và bảo vệ theo các quy định của pháp luật Việt Nam, có nguy cơ bị đánh cắp hoặc bị khai thác trái phép, dẫn đến các rủi ro lớn về bảo mật thông tin cá nhân.

Đặc biệt, nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới chưa đăng ký không có các cam kết về bảo mật thông tin người tiêu dùng theo quy định của Việt Nam, không có quy trình xử lý sự cố trong trường hợp xảy ra vấn đề và đương nhiên cũng không có trách nhiệm, nghĩa vụ pháp lý theo quy định tại Việt Nam. Do đó, nguy cơ rò rỉ thông tin, dữ liệu cá nhân người tiêu dùng trong quá trình phát sinh các giao dịch trên các nền tảng chưa đăng ký trên là rất lớn, tiềm ẩn khả năng gây ra những tổn thất lớn và ảnh hưởng lâu dài đến người tiêu dùng.

Thứ ba, nguy cơ tiềm ẩn về các trách nhiệm pháp lý liên quan đến thuế đối với các hàng hoá nhập khẩu qua thương mại điện tử. 

Người tiêu dùng sẽ phải đối mặt khi mua sắm, giao dịch trên nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới chưa đăng ký, đó là rủi ro về pháp lý và nghĩa vụ liên quan đến thuế, tài chính.

Hàng hóa mua từ các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới không lường trước được các nghĩa vụ thuế với mặt hàng nhập khẩu, dẫn đến những vấn đề liên quan đến nghĩa vụ thuế và các vấn đề pháp lý khi sản phẩm nhập khẩu vào Việt Nam. Điều này có thể khiến người tiêu dùng gặp rắc rối khi sản phẩm bị giữ lại tại cửa khẩu hoặc phải chịu thêm các chi phí phát sinh do thuế không được dự tính hoặc không như thông báo ban đầu.

Bộ công thương khuyến khích người dùng nên ưu tiên giao dịch qua các sàn TMĐT đã được đăng ký và cung cấp hoạt động hợp pháp tại Việt Nam, vì các sàn này được quản lý chặt chẽ về pháp lý và phải chịu trách nhiệm khi có tranh chấp phát sinh. Để nhận diện, người tiêu dùng có thể tìm hiểu giải pháp thông tin của các sàn TMĐT qua cổng thông tin của Bộ Thương mại hoặc kiểm tra danh sách các đơn vị được phép.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp sở hữu nền tảng TMĐT đã đăng ký cần sớm thủ thuật định đăng ký kinh doanh để đảm bảo hoạt động hợp pháp và xây dựng tin cậy cho người dùng tiêu dùng. Bộ Công Thương cũng đang phát triển các biện pháp tăng cường sát sát, thắt chặt quản lý đối với các sàn TMĐT chưa được đăng ký, nỗ lực tạo ra môi trường mua bán trực tuyến an toàn, lành mạnh và minh bạch.

Tiến Hoàng/KTDU