Từ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, Hà Tĩnh đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực trong quá trình tập trung, tích tụ ruộng đất. Đây được xem là bước đi chiến lược, mở đường cho sự chuyển dịch mạnh mẽ từ nền nông nghiệp truyền thống sang nền nông nghiệp hiện đại, hàng hóa và bền vững.
Thực tiễn sản xuất trước đây ở Hà Tĩnh chủ yếu là nhỏ lẻ, manh mún, đất đai phân tán, khiến việc cơ giới hóa và thu hút doanh nghiệp đầu tư gặp nhiều trở ngại. Trước tình hình đó, Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU với mục tiêu tập trung, tích tụ ruộng đất gắn liền với xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2021 – 2025 và những năm tiếp theo. Nghị quyết được triển khai quyết liệt, đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, nhanh chóng lan tỏa thành phong trào rộng khắp trong toàn tỉnh.
Việc tích tụ ruộng đất tạo điều kiện thuận lợi để đưa cơ giới hóa vào sản xuất
Nghị quyết không chỉ tạo cú hích thay đổi tư duy sản xuất mà còn là tiền đề để hình thành các vùng sản xuất quy mô lớn, đồng bộ về giống, mùa vụ và quy trình kỹ thuật. Tại xã Thiên Cầm, hơn 400 ha đất nông nghiệp đã được dồn đổi thành công, tạo ra những vùng sản xuất tập trung quy mô từ 30 đến 60 ha. Việc tích tụ ruộng đất tại đây đã nhận được sự đồng thuận cao từ nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi để đưa cơ giới hóa vào sản xuất như sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc, bón phân hay máy cấy lúa tự động.
Toàn tỉnh Hà Tĩnh đến nay đã tích tụ được hơn 13.000 ha đất nông nghiệp, đạt hơn 87% chỉ tiêu đề ra. Trong đó, nhiều địa phương như Lộc Hà, Cẩm Xuyên và Can Lộc đã có những cách làm linh hoạt, hiệu quả, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng đất. Hơn 85% số hộ nông dân sau khi chuyển đổi đã sử dụng đất tập trung vào một thửa, qua đó khắc phục tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, giảm chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường.
Không chỉ dừng lại ở việc mở rộng quy mô canh tác, quá trình tích tụ ruộng đất tại Hà Tĩnh đang từng bước gắn với đổi mới mô hình sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, xây dựng nền nông nghiệp sinh thái và phát triển theo chuỗi giá trị. Một số mô hình nổi bật đã được hình thành như sản xuất lúa hữu cơ tại xã Kỳ Anh, lúa chất lượng cao của Hợp tác xã Hạ Vàng (xã Can Lộc) được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao, hay mô hình sản xuất lúa tập trung của Hợp tác xã Đồng Tiến (phường Trần Phú).
Việc dồn điền đổi thửa tạo điều kiện thuận lợi cho việc canh tác của người dân cũng như ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả khả quan, công tác tập trung, tích tụ ruộng đất ở Hà Tĩnh vẫn còn một số hạn chế. Việc hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn chưa nhiều, liên kết với doanh nghiệp còn yếu, tỷ lệ giải ngân các chính sách hỗ trợ thấp. Nguyên nhân được xác định đến từ cả yếu tố khách quan như điều kiện tự nhiên, thời tiết, dịch bệnh cũng như nguyên nhân chủ quan từ phía chính quyền cơ sở. Một số địa phương chưa thể hiện sự quyết liệt trong chỉ đạo, thiếu kế hoạch cụ thể; đồng thời, nhận thức của một bộ phận cán bộ, đảng viên và người dân về chủ trương tích tụ ruộng đất còn hạn chế. Bên cạnh đó, việc đầu tư hạ tầng sản xuất chưa được thực hiện đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong tổ chức sản xuất quy mô lớn.
Theo ông Trương Văn Cường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh, trong thời gian tới ngành sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao vai trò và trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên, người dân và doanh nghiệp trong thực hiện chủ trương dồn điền, đổi thửa, tích tụ ruộng đất. Việc này sẽ được thực hiện song song với Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ nhằm hướng tới nền sản xuất sinh thái, tuần hoàn và bền vững.
Tỉnh cũng sẽ rà soát và hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích linh hoạt các hình thức chuyển nhượng, góp đất, cho thuê đất; đầu tư hạ tầng đồng ruộng phục vụ cơ giới hóa và tự động hóa; đồng thời tăng cường thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao và xây dựng các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Hà Tĩnh cũng đang hướng đến việc xây dựng chính sách mới phù hợp cho giai đoạn 2026 – 2030, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh tổ chức lại chính quyền địa phương theo hướng hai cấp.
Chủ trương tích tụ, tập trung ruộng đất theo tinh thần Nghị quyết 06-NQ/TU không chỉ dừng lại ở định hướng chiến lược mà đã thật sự đi vào thực tiễn, trở thành đòn bẩy quan trọng trong tiến trình tái cơ cấu nông nghiệp. Những cánh đồng liền vùng, liền thửa, cùng với việc ứng dụng công nghệ và các mô hình liên kết doanh nghiệp đã khẳng định hiệu quả rõ rệt. Đây là lời giải căn cơ cho tình trạng sản xuất manh mún kéo dài, đồng thời mở ra hướng đi bền vững trong việc xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa, sinh thái, hiện đại. Chặng đường phía trước còn nhiều thử thách, song cũng mang đến cơ hội lớn nếu có sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cùng với sự đồng thuận của người dân. Chính điều này sẽ góp phần đưa nông nghiệp Hà Tĩnh trở thành một trong những trụ cột vững chắc trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn.
Diễm Phước
Theo KT&ĐU