Mô hình liên kết sản xuất cây dứa tại Hà Tĩnh đang mở ra một hướng đi mới cho ngành nông nghiệp địa phương. Không chỉ tận dụng hiệu quả đất đồi hoang hóa, mô hình còn tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần phát triển kinh tế bền vững.
Biến đất hoang thành vùng canh tác hiệu quả
Hà Tĩnh là tỉnh có địa hình chủ yếu là đồi núi, khô hạn. Tuy nhiên, với điều kiện khí hậu phù hợp, cây dứa được đánh giá là loài cây thích nghi tốt, dễ chăm sóc và cho năng suất cao tại khu vực này.
Những mảnh đồi khô hạn được thay thế bằng màu xanh của cây dứa
Những ngày này, tại xã Kỳ Hoa, hàng chục lao động thuộc Tổ hợp tác (THT) sản xuất dứa Ngân Hà đang tất bật thu hoạch lứa dứa đầu tiên. Trên diện tích 8,5 ha đất đồi hoang hóa, 13 hộ dân đã cải tạo và đưa vào trồng dứa theo mô hình liên kết. THT được hỗ trợ kỹ thuật trồng, chăm sóc và bao tiêu đầu ra sản phẩm.
Ông Trương Xuân Hà tổ trưởng THT một trong những người đi đầu trong mô hình trồng dứa tại Hà Tĩnh
Cây dứa thường cho thu hoạch sau 14–20 tháng kể từ khi trồng, lứa thứ hai sau khoảng 10 tháng. Sau 2 vụ, người dân sẽ trồng lại để đảm bảo năng suất và chất lượng.
Hiện khoảng 20% diện tích đã cho quả bói, phần còn lại dự kiến sẽ thu hoạch vào cuối năm. Theo anh Trương Xuân Hà – Tổ trưởng THT, sau khi tham quan học hỏi mô hình tại Ninh Bình, các thành viên nhận thấy cây dứa phù hợp với điều kiện đất đai khô hạn ở Hà Tĩnh nên quyết định đầu tư trồng.
Dù mới chín bói chưa đạt năng suất cao nhưng cho thấy trồng dứa mang lại hiệu quả kinh tế cao
Chi phí đầu tư trung bình cho mỗi ha dứa khoảng 130 triệu đồng, bao gồm giống, xử lý đất, phân bón và công chăm sóc. Dù mới thu bói, sản lượng ước đạt hơn 10 tấn.
“Dứa cho hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều loại cây khác, cây cũng không mất quá nhiều công chăm sóc. Đặc biệt, sản phẩm được thu mua tận vườn nên bà con rất yên tâm đầu ra,” ông Hà chia sẻ.
Hiện THT đang thuê hơn 20 lao động thời vụ để đảm bảo tiến độ thu hoạch, với mức lương 300.000 đồng/ngày.
Hiệu quả bước đầu, tiềm năng mở rộng
Đây được xem là những thành quả bước đầu
Theo ông Cao Xuân Bình – Cán bộ kỹ thuật Công ty Đồng Giao, cây dứa phù hợp với thổ nhưỡng đồi núi Hà Tĩnh. Với chu kỳ sinh trưởng từ 14–20 tháng, dứa bắt đầu cho quả, tuy nhiên năng suất bói chưa cao. Đợt này, cây được trồng từ tháng 4/2024, đến nay bắt đầu cho thu bói; hiện nay chúng tôi đang cho công nhân kích hoa nở, sau thời gian cây sẽ cho quả đồng loạt, đạt năng suất tối ưu cả về chất lượng lẫn số lượng.
Công ty Đồng Giao cam kết cung cấp giống, hướng dẫn kỹ thuật và thu mua sản phẩm tại vườn với giá từ 5.000–6.000 đồng/kg. Hiện đơn vị đang triển khai trồng thử nghiệm tại các huyện Kỳ Anh, Cẩm Xuyên, Vũ Quang (cũ)… với tổng diện tích khoảng 234 ha và đang có kế hoạch mở rộng.
Dứa được Công ty thu mua tận ruộng nên người dân không phải lo đến đầu ra của sản phẩm
Theo ông Minh quản lý tổ hợp tác cho biết, dù mới thu hoạch bói nhưng với sản lượng này được xem là những tín hiệu khả quan. Dù là năm đầu chưa có kinh nghiệm, cũng như kỹ thuật nhưng những năm sau dự kiến năng suất sẽ cao hơn.
Hướng tới phát triển bền vững
Trước đó, mô hình trồng dứa liên kết đã được triển khai thử nghiệm tại huyện Kỳ Anh (cũ) và ghi nhận những kết quả tích cực. Việc phát triển cây dứa được xem là giải pháp thay thế hiệu quả cho các vùng đồi núi đang canh tác kém hiệu quả hoặc bỏ hoang.
Tỉnh đang định hướng mở rộng diện tích trồng dứa trên đất đồi, thay thế các loại cây trồng ngắn ngày hoặc năng suất thấp như keo, sắn… Đồng thời, sẽ tăng cường tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ nhằm nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.
Bên cạnh đó, các địa phương sẽ phối hợp với doanh nghiệp và Liên minh HTX để thành lập thêm nhiều tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất hiệu quả, tạo chuỗi liên kết bền vững giữa người dân và đơn vị thu mua.
Mô hình trồng dứa liên kết tại Hà Tĩnh đang cho thấy hiệu quả thiết thực trong việc khai thác đất đồi núi, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người dân. Với định hướng mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng và phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị, cây dứa đang trở thành hướng đi bền vững cho nông nghiệp Hà Tĩnh trong thời gian tới.
Diễm Phước
Theo KT&ĐU